Αυτό που συμβαίνει...
Αν και μπορεί να γίνει πολύς λόγος για το κατά πόσο η ελληνική επιστημονική κοινότητα στο σύνολό της ασχολήθηκε ενεργά και με πραγματικό ενδιαφέρον για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες της χώρας, αξίζει να δούμε τα αποτελέσματα μιας έρευνας που έλαβε χώρα από το Τμήμα Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και που δεν πήρε κατά τη γνώμη μου την ευρεία δημοσιότητα που άρμοζε στην περίσταση.
Η έρευνα αυτή αποκαλύπτει πως ο ρόλος των ΜΜΕ κατά τη διάρκεια της κρίσης είναι να τροφοδοτούν συνέχεια το αναγνωστικό κοινό με παραστάσεις αρνητικού περιεχομένου, όπως εικόνες και λεκτικές φράσεις που αναφέρονται στη φτώχεια, την πείνα, την αρρώστια και την απόγνωση, με απώτερο σκοπό να επηρεάσουν προς το χειρότερο τη διανοητική του κατάσταση και να μην μπορεί να αντιδράσει σαν κριτικός και δυναμικός πολίτης.
Όπως αναφέρεται και στη συνέντευξη, πρόκειται για το μηχανισμό της "μεθοδευμένης ανημπόριας" που παρατηρήθηκε ήδη σε εργαστηριακά πειράματα το 1960 στην Αμερική σε ζώα. Αργότερα, η συμπεριφορά αυτή παρατηρήθηκε και σε ανθρώπους.
Και κάποιοι φαίνεται πως δίνουν ακόμα "γραμμή" να χρησιμοποιηθεί αυτή η μέθοδος ψυχολογικής χειραγώγησης...
Όπως αναφέρει η μία εκ των δύο συντονιστών της έρευνας, «Πρόκειται για μια κατάσταση στην οποία ένας άνθρωπος αισθάνεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει καμία πτυχή της καθημερινότητάς του». Και όπως επεξηγεί στη συνέχεια, όταν εμπεδώνεται η πεποίθηση ότι το πρόβλημα είναι γενικευμένο και σταθερό, το άτομο αισθάνεται ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι για να το υπερβεί. Καθώς λοιπόν το άτομο βιώνει πολύ μεγάλη θλίψη, αυτό λειτουργεί σαν φαύλος κύκλος και οδηγεί σε απουσία κινητοποίησης, ακόμα κι αν η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι η δράση εκ μέρους του μπορεί να φέρει κάποια αλλαγή.
Για να δείτε αναλυτικά τα συμπεράσματα της έρευνας, ακολουθείστε τον σύνδεσμο: http://inagreece.gr/blog/2015/06/08/συνέντευξη-με-την-καθηγήτρια-ψυχολογ/
Και αυτό που μπορούμε να κάνουμε...
Η συνεχής τροφοδότηση της σκέψης μας με αυτοκτονίες, δραματοποιήσεις, οργή, καταπίεση, βόμβες, εκρήξεις, διαπραγματεύσεις, λεκτικές απειλές κ.λπ. δεν είναι ένας αληθινός κόσμος που απλά μεταφέρεται μέσω των ΜΜΕ, αλλά ένας κόσμος κατασκευασμένος να λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενο σύστημα και μέσω του ψυχολογικού χειρισμού στην οποία υποβάλλει τα πολιτικά υποκείμενα να δημιουργεί συνέχεια την αίσθηση του αδιεξόδου και της ματαίωσης.
Η απελευθέρωσή μας από τις επιβαλλόμενες παραστάσεις είναι κάτι που οπωσδήποτε περνάει από το χέρι μας. Το ανθρώπινο είδος είναι πολύ πιο ανεπτυγμένο σε σχέση με τα υπόλοιπα ζωικά ήδη και μπορεί να χρησιμοποιήσει τις πνευματικές και τις σωματικές του δυνάμεις ώστε να σπάσει τον κλοιό της καταστροφής και της μελαγχολίας. Τα ιστορικά παραδείγματα από τους αγώνες όλων των λαών σε όλες τις εποχές, αλλά και οι πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα, δείχνουν ακριβώς αυτό: Ότι η ανθρώπινη θέληση μπορεί να ξεπεράσει τα ψευδοδιλήματα, τους μονοδρόμους και την καταπίεση, μπορεί να πει βροντερά ΟΧΙ, να αντέξει σε ψυχολογικούς χειρισμούς, να απαντήσει με χαρά, αλληλεγγύη και συλλογική δράση.
Δημιουργώντας εμείς τις δικές μας θετικές αναπαραστάσεις μέσα από την τέχνη, την πολιτική και την απλή εργασιακή και σπιτική μας ζωή, κάνουμε αντίσταση.
Δίνοντας το χέρι μας στο διπλανό, σπάμε ενεργά την "κυρίαρχη γραμμή".
Προσφέροντας τον πιο καλό μας λόγο, αντιστρέφουμε το σκοτάδι που επιχειρούν να μας επιβάλλουν τα δελτία των ειδήσεων.
Φτιάχνοντας τις δικές μας όμορφες αφηγήσεις, αντικαθιστούμε τις κατασκευασμένες.
Ανοίγοντας τον ορίζοντά μας και αποφεύγοντας τους τεχνητούς λαβυρίνθους, βρίσκουμε τη δική μας εσωτερική στάση και αλήθεια.
Συμμετέχοντας ενεργά σε κοινωνικές δομές και όργανα που εκφράζουν την ιδεολογία μας, πετυχαίνουμε να αντιστρέψουμε τη "μεθοδευμένη ανημπόρια" και παίρνουμε της δύναμή μας πίσω.
Η πρόταση που συχνά έχει ακουστεί, αλλά λίγοι της δίνουν πραγματική σημασία, φαίνεται να έχει τελικά επιστημονική βάση: "Κλείστε τους δέκτες σας."
Μπορούμε να επιλέγουμε συνειδητά την αρθρογραφία και τα είδη των παραστάσεων που θα τροφοδοτούν τη ζωή μας. Μπορούμε να επιλέγουμε το είδος των διαφημιστικών μηνυμάτων που μας αφορούν και να αφήνουμε έξω από το πεδίο μας τα κόλπα των διαφημιστικών. Μπορούμε να ρίξουμε τις θεαματικότητες εκείνες που προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας (σκανδαλολογία, ψευδείς φήμες και εικασίες κ.ά) και να ζητήσουμε ενεργά το λόγο για αυτά που μας παρουσιάζουν. Μπορούμε να εστιάζουμε σε ντοκιμαντέρ που προάγουν την κριτική σκέψη και μας δίνουν αληθινή πληροφόρηση. Μπορούμε να στεκόμαστε κριτικά απέναντι στα κάθε είδους στημένα δράματα και να μη χάνουμε την εμπιστοσύνη μας στη ζωή και στις δυνάμεις μας.
Μπορούμε, αντί να αναπαράγουμε την ασχήμια και το φόβο με τις δημοσιεύσεις μας, τα σχόλιά μας, τις εικόνες μας και τα βίντεό μας, να αντιπροτείνουμε τις παραστάσεις εκείνες που ανταποκρίνονται στον κόσμο των ονείρων μας και των προσδοκιών μας.
Ένας ακόμα θυμός, ένα ακόμα υβριστικό ή ειρωνικό σχόλιο, ένα ακόμα πνιγμένο παιδάκι να γίνεται viral -όσο δικαιολογημένο κι αν είναι- είναι αυτό που οι κυρίαρχες δυνάμεις θέλουν, περιμένουν και φυσικά, ξέρουν πώς να το αντιμετωπίσουν. Δεν είναι αυτό που φοβούνται. Αυτό που πραγματικά φοβούνται είναι το χαμόγελό μας και το γέλιο μας. Το χιούμορ μας και το πείσμα μας, παρά τις δυσκολίες. Το τραγούδι αγάπης που σιγοψιθυρίζουμε μέσα σε ένα σκεβρωμένο γραφείο από θλιμμένους μισθωτούς που χρωστάνε. Είναι όταν παρά τη σκληρότητα γύρω μας, δε γινόμαστε άσχημοι και χαμερπείς, αλλά μεγαλόθυμοι με το λάθος του διπλανού μας.
Ο φόβος τους είναι όταν, αντί να στηνόμαστε μπροστά στους δέκτες μας για την καθημερινή μας "δόση απαισιοδοξίας", βάζουμε δυνατά το τραγούδι που μας αρέσει και το χορεύουμε ή χαμογελάμε στο ταίρι μας και το φιλάμε όταν έχει μια δύσκολη μέρα.Είναι όταν αντί να περιμένουμε το επόμενο δυσάρεστο γεγονός που θα σκάσει, διατηρούμε την εσωτερική μας ηρεμία και παίρνουμε την κατάσταση στα χέρια μας μέσω της δράσης μας. Είναι όταν αντί να κρυφτούμε στο καβούκι μας, βρίσκουμε το θάρρος να πούμε "Καλημέρα" και να ξεχυθούμε στη νέα μέρα που ανοίγεται μπροστά μας.
Γιατί, η "μεθοδευμένη ανημπόρια" είναι ακριβώς αυτό: "Μεθοδευμένη" από τους χειριστές του πολιτικού "πειράματος" και όχι μια φυσιολογική κατάσταση για τους πολίτες μιας κοινωνίας.
Ενώ λοιπόν αυτοί προσπαθούν να μας πείσουν ότι "όλα είναι προδιαγεγραμμένα", εμείς μπορούμε να τους απαντήσουμε ότι " Όλα είναι δρόμος..."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου